Schwesternschaft – Po Niemiecku

Dwa spojrzenia na współczesną duchowość w sztuce

15.09.2023 – 22.11.2023

15 września otwarta została wystawa dwóch niemieckich artystek Susan Donath i Barbary Lorenz Höfer pt. Schwesternschaft po niemiecku. Dwa spojrzenia na współczesną duchowość w sztuce.

– Tytuł Po Niemiecku zaproponowały autorki, natomiast  kurator wystawy (ks. Wojciech Lippa) dodał Schwesternschaft, siostrzeństwo, ze  względu na to, że obie panie od lat z sobą współpracują. Ta współpraca artystyczna jest na tyle owocna, że można znaleźć w ich pracach znamiona bardzo głębokiej relacji, jaka istnieje pomiędzy starszą a młodszą siostrą. Są tutaj prace, które zdradzają bardzo żmudny warsztat pracy, misterny i misteryjny, który pokazuje, że każda z tych prac wymagała długich godzin tworzenia. 

– Od wielu, wielu lat razem pracujemy, razem wystawiamy nasze prace. Pomiędzy tymi pracami istnieje pewna relacja, one się uzupełniają. Dla mnie szczególnie ważne jest to, że dzięki Susan moje prace się „odmładzają”. Nowa generacja artystów ma inne spojrzenie – powiedziała Barbara Lorenz Höfer.

– Oczywiście artyści zawsze pracują sami w swoich warsztatach, proces twórczy jest indywidualny, ale prace nabierają wydźwięku i kolorytu, kiedy są wystawiane i zestawiane z innymi – dodała Susan Donath.

Prace zaprezentowane w Muzeum Diecezjalnym pochodzą z kilkunastu ostatnich lat pracy obu artystek. Jedna z nich (S. Donath) mieszka i pracuje w Dreźnie oraz Usti nad Łabą, a druga w Buxtehude k. Hamburga (B. Lorenz Höfer). Donath – choć nie jest chrześcijanką – w swojej twórczości zajmuje się tematem cierpienia, śmierci, żałoby, utraty, nawiązując do symboliki i kultury chrześcijańskiej, przetwarzając je nie w konfrontacyjnym stylu i bez łatwych prowokacji. Natomiast w pracach Lorenz Höfer, która jest katoliczką i wychowała się w przeważająco protestanckich północnych Niemczech, znajdujemy nawiązania wprost do symboliki chrześcijańskiej a nawet dewocyjnej. Często podejmuje w swoich pracach temat małej ojczyzny, jej utraty, migracji i przesiedleń – jej rodzice zostali zmuszeni po II wojnie do opuszczenia Gliwic (źródło: A. Kerner, Bóg jest w stanie wszystko ogarnąć, „Gość Opolski”, 16.09.2023).

Susan Donath dorastała w środkowych Niemczech, w silnie zsekularyzowanym środowisku. Dziś mieszka i pracuje w Dreźnie oraz Uściu nad Łabą. Dominującym zagadnieniem jej twórczości jest umieranie i kultura żałoby, które nieustannie i na różnych poziomach przenikają do jej prac. 1500 martwych ryb, misternie tworzone korony cierniowe, czy droga krzyżowa są artystycznymi próbami odpowiedzi na pytanie: kto lub co i w jakiej formie umiera? 

Instalacje Susan Donath ściśle nawiązują do chrześcijańskich przedstawień i symboli, jednocześnie nadając im nowych i szerszych znaczeń.

Barbary Lorenz-Höfer wychowywała się w środowisku katolickim w północnych Niemczech. Rodzice artystki pochodzą z Górnego Śląska, z którego zostali wysiedleni w 1946 roku. Barbara Lorenz Höfer mieszka i pracuje w Buxtehude, w Dolnej Saksonii. Od kilkunastu lat centrum jej artystycznych poszukiwań stanowi zagadnienie małej ojczyzny (niem. Heimat). W swoich pracach artystka koncentruje się na pojęciu ojczyzny postrzeganej z perspektywy rodziny imigranckiej, gdzie kluczowymi pozostają pytania: Co pozostanie? Co przybędzie? Kto o tym decyduje? Inną perspektywę stanowi zagadnienie ojczyzny rozumianej jako wspólnota Kościoła. Temat ten podejmuje Höfer w swoich artystycznych poszukiwaniach, konfrontując je zarazem z obecnym systemem Kościoła.